Τι σχέση μπορεί να έχει ένα σχολικό λεωφορείο, αξύριστοι κάκτοι, ένα απόκοσμο μέρος στη Φλωρεντία, ένα καφενείο στην Κρήτη, μία παιδική κατασκήνωση, ένα μαγικό φίλτρο και ένα χωριό αρκούδων με ένα συνέδριο ανθρώπινου δυναμικού;

Γι’ αυτή τη χρονιά το συνέδριο HR Community Conference 2017, που διοργάνωσε το Skywalker.gr στις 16 Μαΐου στο Divani Caravel με τίτλο «HR Bedtime Stories», είχε ως κεντρικό θέμα το stοrytelling και πώς αυτό μπορεί να αναδείξει τη δύναμη της συναίνεσης στη διαμόρφωση εταιρικής κουλτούρας αντικαθιστώντας ή ενισχύοντας το εταιρικό κανονιστικό πλαίσιο.

Σε όλη τη διάρκεια του συνεδρίου συζητήθηκε πώς οι ιστορίες που μοιράζονται οι άνθρωποι μεταξύ τους για καταφύγιο, παρακίνηση, ανακούφιση, συμβουλή και έμπνευση μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά για να επιτρέψουν τη δέσμευση των εργαζομένων στη στρατηγική ενός οργανισμού.

Εντός των Κόμβων Εμπειρίας HRM «Πες τους κανόνες με ένα παραμύθι», δηλαδή των βιωματικών εργαστηρίων, που για δεύτερη χρονιά έλαβαν χώρα εντός των εργασιών του συνεδρίου, στελέχη ανθρώπινου δυναμικού, σύμβουλοι, επαγγελματίες του χώρου και μεταπτυχιακοί φοιτητές ανθρώπινου δυναμικού, δρώντας συλλογικά ως μέλη της HR Community, είχαν την ευκαιρία να συν-δημιουργήσουν ιστορίες και να χρησιμοποιήσουν την αφηγηματική μέθοδο για να αναδιατυπώσουν εταιρικούς κανόνες.

Η HR Community είναι μία ανοικτή κοινότητα που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Skywalker.gr, έχοντας ως στόχο να συμβάλλει στην αξιοποίηση των ελληνικών παραγωγικών δυνάμεων, και μέλη της μπορούν να γίνουν όσοι ασχολούνται επαγγελματικά με τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού.

Οι σύνεδροι σε ομάδες, επιλέγοντας μέσα από 23 προτεινόμενους βασικούς εταιρικούς κανόνες και υποστηριζόμενοι από καθηγητές δημιουργικής γραφής, αφηγητές και coaches, εμπνεύστηκαν, έπλασαν και αφηγήθηκαν ιστορίες που άλλοτε θύμιζαν παραμύθια, άλλοτε σκιαγραφούσαν την απλή καθημερινότητα και άλλοτε περιέγραφαν περιστατικά εταιρικού περιβάλλοντος.

Μέσα από το χιούμορ, συχνά και από το δράμα, αλλά και με ρεαλιστικές περιγραφές, κατάφεραν να δημιουργήσουν ιστορίες – παραμύθια με όλα τα δομικά χαρακτηριστικά που αυτά πρέπει να περιέχουν, εστιάζοντας στο συναίσθημα ως μέσο παρακίνησης και διαμόρφωσης στάσεων και συμπεριφορών.

Οι ιστορίες τους, τοποθετημένες, αν το επιθυμούσαν, στον χωροχρόνο, θα έπρεπε να έχουν έναν καλό ήρωα, κακούς, υποστηρικτικούς ρόλους, όπως μάγους και μέντορες, καθώς και μαγικές ή, αλλιώς, διορθωτικές παρεμβάσεις, με εμπόδια, αλλά και ένα τέλος που είτε θα είναι αίσιο είτε δραματικά διδακτικό.

Κάποια από τα θέματα που επέλεξαν τελικά οι σύνεδροι να διερευνήσουν είχαν να κάνουν με τις σχέσεις μεταξύ συναδέλφων αλλά και μερών που συμμετέχουν στην επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως, για παράδειγμα, η σχέση υφισταμένων – προϊσταμένων, η χρήση υβριστικής και απειλητικής γλώσσας, αλλά και η επαγγελματική εικόνα των εργαζομένων.

Επίσης έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους κανόνες που αφορούσαν στο κάπνισμα και στη χρήση ουσιών και αλκοόλ στον εργασιακό χώρο.

Επιχείρησαν δε να μεταμορφώσουν κανόνες που αφορούσαν στην ορθή χρήση του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του εξοπλισμού της εταιρίας.

Οι προτάσεις των εταιρικών κανόνων που έπρεπε να μετασχηματιστούν σε ιστορίες εμπεριείχαν αυστηρή γλώσσα και συχνά προϊδέαζαν για πειθαρχικές συνέπειες. Στη διατύπωσή τους υπήρχαν αποχρώσεις που αφορούσαν στην εταιρική αξιακή δομή, όπως αυτή διαμορφώνεται από τον σεβασμό, την εχεμύθεια, τον επαγγελματισμό, την ακεραιότητα και την αποδοχή της διαφορετικότητας.

Κατά την αφήγηση των ιστοριών τους οι συμμετέχοντες αναγνώριζαν συχνά τη δυσκολία εφαρμογής των κανόνων με τους οποίους δούλεψαν, συνδέοντάς τη με τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας και κουλτούρας.

Ας γνωρίσουμε καλύτερα τις ιστορίες τους:

Ένας τυραννικός βασιλιάς και μία δοκιμασία που αφορούσε στη διαδοχή του θρόνου συνδέθηκαν με τον κανόνα για τη χρήση ουσιών και αλκοόλ στον χώρο εργασίας. Ο ήρωας του παραμυθιού θα έπρεπε να κερδίσει τον βασιλιά δημιουργώντας μια ιστορία που θα τον αποστόμωνε, για να πάρει τον θρόνο. Στην ιστορία προστίθεται και ένας μάγος, ο οποίος εκβιάζεται από τον βασιλιά για να φτιάξει ένα φίλτρο με ιδιότητες που θα μπορούσαν να κάνουν αυτόν ανίκητο. Ο μάγος τελικά φτιάχνει το πολυπόθητο σκεύασμα. Το φίλτρο όμως κατά την πλοκή αντικαθίσταται με απλό νερό, για να δοθεί το πραγματικά θαυματουργό στον ήρωα από τον καλό του φίλο, που άνηκε στην προσωπική φρουρά του βασιλιά. Ο ήρωας όμως νικά τον βασιλιά χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσει το φίλτρο. Αυτό συνέβη γιατί ο εκβιασμός που είχε γίνει στον μάγο τον έφερε κοντά στον γιο του, τον ήρωα του παραμυθιού, που για χρόνια είχε χάσει, και έτσι, αφού ο ένας βρήκε τον άλλο, εκείνος μπόρεσε με τη δύναμη της ψυχής του και τη στήριξη του πατέρα του να νικήσει τον αντίπαλό του.

«Πριν ανέβει στον θρόνο και στεφθεί βασιλιάς, πήρε το μαγικό φίλτρο και το έχυσε μπροστά στους υπηκόους του, λέγοντάς τους ότι “η δύναμη βρίσκεται μέσα μας”».

Η ιστορία με την οποία ο ήρωας κέρδισε τον βασιλιά είναι αυτή που μόλις ακούσατε, μας είπε η ομάδα.

Και μετά από αυτή την έντονη αφήγηση ήρθαν οι «ζουμερές ντομάτες» και οι «αξύριστοι κάκτοι». Τα μέλη αυτής της ομάδας με πολύ χιούμορ και φαντασία μας διηγήθηκαν πώς οι αξύριστοι κάκτοι κατάφεραν να κερδίσουν, περιποιούμενοι τους εαυτούς τους, μία καλύτερη θέση στο μανάβικο της γειτονιάς, σαν αυτή που είχαν οι ζουμερές ντομάτες, αλλά και μία καινούργια θέση στην προτίμηση των ανθρώπων, όλα αυτά με βάση τον κανόνα που αφορούσε στην επαγγελματική εμφάνιση.

«Οι κάκτοι έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους με αποτέλεσμα εκείνη την ημέρα οι άνθρωποι να αγοράσουν κάκτους, γιατί συζητούσαν μεταξύ τους: “Αν το σκεφτείς, οι κάκτοι είναι ανθεκτικά φυτά, διατηρούνται στο σπίτι και, αν τους περιποιηθείς, είναι όμορφοι επίσης”».

Η επόμενη ομάδα πραγματεύτηκε τον κανόνα σχετικά με τον ρόλο των προϊσταμένων. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα καλοκαιρινό σκηνικό, σε μια κατασκήνωση, όπου ο ήρωας είναι ένας δύσκολος και ατίθασος χαρακτήρας, που βρίσκεται εκεί για τις διακοπές. Σχεδιάζει να εξασφαλίσει την ασφάλεια των φίλων του παίρνοντας κάποιες πρωτοβουλίες που παραβιάζουν τους κανονισμούς της κατασκήνωσης. Βρίσκεται λοιπόν μπλεγμένος σε μία δύσκολη κατάσταση, αλλά τελικά βρίσκει τη λύση μέσα από τη συνεργατικότητα και την καλή πρόθεση των υπευθύνων.

«Ο Μάξιμος τον πλησιάζει, του δίνει μία σανίδα και του λέει: “Έλα, πάμε για μπάνιο”. Το πρώτο βήμα είχε πλέον γίνει».

Η καλοκαιρινή διάθεση συνεχίστηκε, καθώς η επόμενη ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα κρουαζιερόπλοιο. Αυτή τη φορά η ομάδα συνεργάζεται για να πλάσει μια ιστορία που συνδέεται με τον κανόνα της καλής συμπεριφοράς απέναντι στους εσωτερικούς και στους εξωτερικούς συνεργάτες.

Η ηρωίδα δέχεται επίθεση από έναν κακότροπο επιβάτη, που της συμπεριφέρεται πολύ άσχημα και τελικά την αναφέρει στον προϊστάμενό της.Ο επιβάτης αυτός όμως συνδέεται με το οικογενειακό της περιβάλλον και η πλοκή της ιστορίας αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον.

Η ηρωίδα, που έχει ανταποδώσει την κακή συμπεριφορά στον πελάτη, αρνείται να ζητήσει «συγγνώμη» και μέσα από ένα όνειρό της παίρνει το μάθημά της από ένα αγαπημένο της πρόσωπο με συγκινητικό τρόπο.

Έτσι λοιπόν αποκατέστησε τη σχέση της με τον επιβάτη, είναι πια εργαζόμενη στην επιχείρησή του και χρησιμοποιεί αυτή την ιστορία «για να δείξει στους συνεργάτες της ότι με την ευγένεια και τον επαγγελματισμό μπορείς να φτάσεις στην επιτυχία».

Συνεχίζοντας, η επόμενη ομάδα μάς μετέφερε σε ένα μεσαιωνικό σκηνικό στη Φλωρεντία κατά τη διάρκεια των χρόνων που μαστιζόταν από τη χολέρα. Η ιστορία διαδραματίζεται εντός ενός άγνωστου, απομονωμένου μέρους, όπου εκεί ζουν άνθρωποι για να προστατευτούν από την ασθένεια. Ο εταιρικός κανόνας που συνδέθηκε με την ιστορία είχε να κάνει με την τήρηση εχεμύθειας σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της επιχείρησης και τα επιχειρηματικά σχέδια αυτής.

Η ηρωίδα θέλει να εγκαταλείψει τους υπόλοιπους για να γυρίσει στη Φλωρεντία και να βρει τους δικούς της, παρότι κανένας δεν επιτρέπεται να αποχωρήσει, για να μην αποκαλυφθεί πού βρίσκεται αυτό το προστατευμένο μέρος. Η πρόθεσή της αποκαλύπτεται από τον καλό της φίλο, στον οποίο το είχε εμπιστευτεί. Υπάρχει μεγάλη αναστάτωση και η ηρωίδα είναι πολύ μπερδεμένη, ώσπου ως από μηχανής θεός εμφανίζεται η σοφή κουκουβάγια και της μιλά για τις επιλογές της. Έπειτα από διάφορες διεργασίες η ηρωίδα αποφασίζει οριστικά να φύγει.

Σε αυτό το σημείο η ομάδα των συνέδρων σχολίασε ότι η ιστορία αυτή θα μπορούσε να είναι αφορμή για τη δημιουργία ενός παιχνιδιού, όπου θα μπορούσαν να παίξουν οι εργαζόμενοι μπαίνοντας στη διαδικασία να πάρουν εκείνοι τις αποφάσεις και να είναι συν-δημιουργοί του τέλους της αναδεικνύοντας την αξία της εμπιστευτικότητας.

Η επόμενη ιστορία διαδραματίζεται σε ένα εξωτικό χωριό με αρκούδες, όπου όλα ήταν όμορφα και γαλήνια, ώσπου εμφανίστηκε ένας ερευνητής που είχε αφιερώσει όλη τη ζωή του στη μελέτη και στη διάσωσή τους. Η ομάδα εργάστηκε για τον εταιρικό κανόνα που αφορούσε στην ορθή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μέσα από λεπτομερείς περιγραφές μάς δόθηκε μία γλαφυρή εικόνα της ζωής στο χωριό.

Όμως ένας αρκούδος, για τελείως λάθος λόγους αντίπαλος του ήρωα ερευνητή, συνδέθηκε στο Bearbook και, κάνοντας δημοσιεύσεις, τον συκοφαντούσε για ενέργειες που δεν είχε κάνει. Το σκηνικό είχε γίνει αρκετά βίαιο. Οι αρκούδες αναστατωμένες άλλαξαν συμπεριφορά προς τον ερευνητή. Ωστόσο μια αρκούδα, η οποία είχε διασωθεί στο παρελθόν από τον ήρωα, προσπαθούσε να αλλάξει τη γνώμη του χωριού.

Μέσα από διάφορες δολοπλοκίες και αιματοβαμμένες σκηνές τελικά ο σοφός αρχηγός της αγέλης δίνει ένα τέλος στη βία σώζοντας τον ερευνητή από τον θάνατο και βάζοντας τέλος στο σκηνικό μίσους, γιατί «για να κάνουμε το σωστό στη ζωή, δεν πρέπεινα χτίζουμε τοίχους, αλλά γέφυρες» όπως ανέφερε κλείνοντας η ομάδα.

Μία βοηθός δασκάλα σε σχολικό λεωφορείο και ένας ιδιοκτήτης καφενείου στην Κρήτη είναι πρωταγωνιστές σε δύο ιστορίες που περιέγραψαν πώς το παθητικό κάπνισμα μπορεί να βλάψει τους γύρω μας. Σε αυτές τις ιστορίες πρωταγωνιστές είναι επίσης δύο παιδιά, που το πρόβλημα υγείας τους ευαισθητοποιεί τους μεγάλους και με την ένταση του συναισθήματος μέσω δραματικών στοιχείων ή παρεμβατικού ονείρου, που ακουμπά στο υποσυνείδητο, οι ήρωες αφυπνίζονται και γίνονται υπέρμαχοι της προστασίας από τη χρήση του τσιγάρου.

«Ξαφνικά η εικόνα ζωντανεύει. Οι φωνές και τα παιδικά τραγούδια ακούγονται και πάλι. Ο οδηγός αναρωτιέται τι έγινε. Τι ήταν αυτό που βίωσε λίγα δευτερόλεπτα πριν; Ασυναίσθητα πετά το τσιγάρο που είχε σκοπό να ανάψει.

«Επικράτησε σιγή στο καφενείο και όλοι ήταν συντετριμμένοι από τα νέα. Ο Νικολής αγκάλιασε τον Σήφη και του είπε: “Από αύριο όποιος θέλει να καπνίσει θα βγαίνει έξω”».

Στις ιστορίες – παραμύθια προστέθηκαν, όπως αναφέρθηκε, ιστορίες που προέκυψαν από ανταλλαγές εμπειριών των συμμετεχόντων και αποτύπωναν ρεαλιστικά σκηνές εργασιακού περιβάλλοντος.

Στην ομάδα που πραγματεύτηκε τον κανόνα για την απειλητική και την υβριστική γλώσσα στον χώρο εργασίας αναδύθηκε μία ιστορία που περιέγραφε ένα επεισόδιο εκβιασμού. Πληροφορίες για την προσωπική ζωή μίας εργαζομένης έγιναν απειλητικό όπλο στα χέρια της προϊσταμένης της, συνθήκη που εξελίχθηκε σε πραγματικό bullying. Φυσικά οι καλοί της ιστορίας, σε αυτή την περίπτωση o διευθυντής ανθρώπινου δυναμικού και μία θαρραλέα συνάδελφος, που γνωρίζει και τολμά να του αποκαλύψει το γεγονός, δίνουν τέλος σε αυτή την ιστορία. Φροντίζουν για την αποκατάσταση της απειλούμενης ηρωίδας καταδικάζοντας τη συμπεριφορά της προϊσταμένης με όλες τις προβλεπόμενες συνέπειες για εκείνη.

«Να λοιπόν πώς χάνεται μια μάχη όταν είναι δόλια». Αφού το όνομα της προϊσταμένης, συγγραφικό εύρημα από την ομάδα, ήταν «Μάχη».

Τέλος, η ομάδα που εργάστηκε για τον κανόνα για την ορθή χρήση του διαδικτύου, των μέσων δικτύωσης και του εξοπλισμού της εταιρίας αφηγήθηκε μία ιστορία που διαδραματίζεται σε τμήμα πωλήσεων μίας μεγάλης σε μέγεθος εταιρίας. Εξαιτίας μίας αυθόρμητης και επιπόλαιης διαχείρισης ενός αρχείου που κατέφθασε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της εταιρίας κατέρρευσε στο σύνολό του το ηλεκτρονικό αρχείο της.

Μέσα σε όλο τον πανικό που δημιουργήθηκε τα άτομα που ευθύνονταν για το συμβάν αναγνώρισαν το λάθος και μαζί με τους συνεργάτες του τμήματος πληροφορικής βρήκαν λύση. Αποκαλύφθηκε ότι το αρχείο-ιός είχε αποσταλεί από ανταγωνίστρια εταιρία. Στο εξής θα αυξάνονταν τα μέτρα ασφαλείας και όλοι θα ήταν πολύ προσεκτικοί με τα e-mails που θα άνοιγαν.